Беренче булган кешеләр турында күргәзмә Казанда ачыла
6 мартта Татарстан Республикасы Милли музеенда «Алар беренче булды» күргәзмәсе эшли башлый. Проект Гагарин тууына 90 ел тулуга багышланган һәм үз эшчәнлек өлкәләрендә беренче юл салучылар булган кешеләр турында сөйләячәк.
Милли музей фондыннан 300 дән артык экспонат галимнәрнең, спортчыларның, язучыларның, композиторларның, рәссамнарның, сәясәтчеләрнең казанышларын тәкъдим итәчәк, аларның тормышы төрле вакытларда безнең төбәк белән бәйле иде.
"Юрий Гагарин космоска очкан беренче кеше иде, ул кешенең нәрсәгә сәләтле булуы турында күзаллауны үзгәртте. Безнең күргәзмә геройлары да беренче иделәр һәм мөмкин булмаганның мөмкинлеген исбатладылар. - Милли музейның фәнни-тикшеренү эшләре буенча генераль директор урынбасары Светлана Измайлова сөйли. Гагарин - ил өчен горурлык үрнәге, Россиядә аны һәркем белә. Гагарин безне илһамландырды, һәм без Татарстанда яшәүче һәр кешенең республиканың беренче юл салучыларын белүен һәм алар белән горурлануын телибез".
Күргәзмәдә беренче фәнни яктан неэвклид геометриясе булуын нигезләгән математика Николай Лобачевский бюстын тәкъдим итәчәкләр. Шулай ук реставрациядән соң Александр Бутлеров һәм Николай Зинин бюстлары булачак - Казан химия мәктәбенә нигез салучылар.
Килүчеләр күрәчәкләр: Антарктиданы беренче ачучы Иван Симонов нигез салган астрономия обсерваториясе предметлары; әтисе һәм улы Арзбузовларның фосфороорганиклары мәктәбенә нигез салучыларның лабораторияләр һәм бүләкләреннән инструментарий; үзебезнең космонавтикага нигез салучы һәм кешенең космоска беренче очышы җитәкчесе Сергей Королев тәмәке тарту өчен шәхси шахмат һәм трубка.
Татар милли мәдәниятен башлап җибәрүчеләргә аерым игътибар бирелде. Габдулла Тукай, татар нәшриятына нигез салучы буларак, «Әль-Ислах» исемле беренче газеталарның берсе булып, XX гасыр башы типография станогының детальләрен сөйләп бирә.
Беренче профессиональ композитор Салих Сәйдәшев таягы, беренче татар симфониясе һәм операсы авторы Нәҗип Җиһановның нота кулъязмалары, беренче татар композиторы Сара Садыйкованың күлмәге татар музыкасы дөньясы белән таныштырачак. Беренче татар скульпторы Бакый Урманче әсәрләрен - Каюм Насыйри һәм Салих Сәйдәшев бюстларын образлы сәнгать тәкъдим итәчәк.
Республиканың спорт казанышлары турында Казанның беренче Олимпия чемпионы Александр Курынов автографы белән медальләр һәм авыр атлетика поясы; бүләкләү тасмасы, кубоклар, шәхси шашкалар һәм шахматлар Рәшит Нәҗметдинова - берьюлы шахмат һәм шашка буенча осталыкка ия булган дөньяда беренче кеше; узыш комбинезоны Эдуард Николаева - «Дакар» раллиеның тарихта беренче җиңүчесе, механик һәм пилот сыйфатында.
Сәясәт өлкәсен Татарстан Республикасының беренче Президенты Минтимер Шәймиев предметлары - телефон өчен аскыч баганасы, идән сәгате, республика гербы төшерелгән калкан тәкъдим итәчәк.
Ачылу 15.00 сәгатьтә. Күргәзмә 20 майга кадәр эшләячәк. Аны Пушкин картасы буенча да музейга барырга була.